Nee hoor! Het is een onderwijsvorm die studenten keuzevrijheid biedt. In tijd of tempo waarin ze hun studie volgen bijvoorbeeld. Hierdoor kun je tijd- en plaatsonafhankelijk onderwijs volgen, volgens eigen planning. In deze blog lees je in 5 vragen alles over de kenmerken, voordelen én toepassingen van flexibel onderwijs.
1. Wat zijn de kenmerken van flexibel onderwijs?
In 2014 maakte de Rijksoverheid een lijst met variabelen waarmee je flexibel onderwijs vorm kan geven. Zo kan flexibel onderwijs in tempo, tijd, locatie, inhoud, werkvormen, toetsing en begeleiding van regulier onderwijs verschillen. Een opleiding kun je versneld afronden, of juist gefaseerd. Ook kun je ’s avonds een online cursus volgen, of juist in de vakantieperiode. Het is zelfs denkbaar dat de student zijn of haar eigen leeractiviteiten en modulen kiest. Met als doel om tot een eigen gekozen eindresultaat te komen.
2. Wat zijn de voordelen van flexibel onderwijs?
Voor studenten kent flexibel onderwijs veel voordelen. Je ziet dat flexibel onderwijs vaak maatwerktrajecten zijn, die aansluiten op wat de kennis en ervaring van een student. Zo bepaal je vaak eigen leerroute. Eigen initiatief en zelfsturing zijn belangrijke aspecten, want je studeert waar en wanneer jij wilt. Dat doe je op je werkplek, online of face-to-face. Vaak zie je dat, om flexibel onderwijs aan te kunnen bieden, online leeromgevingen (e-learning) worden ingezet. Flexibel onderwijs is dan ook ideaal als je een opleiding wilt doen naast je werk.
3. Wie biedt flexibel onderwijs aan?
Ga je op een online speurtocht naar flexibel onderwijs, dan zie je dat met name het hoger onderwijs er mee experimenteert. Al zijn er ook verschillende basisscholen die tot en met 2018 meedoen aan een proef van de Rijksoverheid. Zij verdelen hun schooltijden flexibel over het schooljaar. Ouders en leerlingen mochten op een aantal scholen zelf hun vrije dagen en vakantie indelen. Deze scholen legden voor elke leerling apart vast of zij genoeg uren onderwijs volgden. En of zij daarmee voldeden aan de leerplicht.
4. Hoe ziet flexibel hoger (of deeltijd)onderwijs er uit?
Uitgebreidere variaties van flexibel onderwijs zie je dus vaker in het hoger onderwijs. De Radboud Universiteit in Nijmegen bijvoorbeeld heeft op dit moment een pilot, waarbij de universiteit de mogelijkheid biedt om tentamens op een ander moment af te leggen en studenten toegang geeft tot weblectures. Ook iemand die een deeltijdopleiding begint in het HBO, mag zijn opleiding zelf samenstellen: verschillende hogescholen doen mee aan pilots, aangemoedigd door wederom de Rijksoverheid. Bij deze pilots mogen hogescholen hun vaste onderwijsprogramma’s loslaten.
In plaats daarvan wordt vastgelegd wat studenten moeten kennen en kunnen, maar niet hoe het bijbehorende programma er uit moet zien. Dan sluit de school een onderwijsovereenkomst met de student, waarin wordt vastgelegd hoe de student die leeruitkomsten gaat bereiken. Studiepunten worden niet verbonden aan de hoeveelheid uur je aan een vak besteedt. Het gaat er om dat je je einddoel behaalt. Hoe, of hoe snel, dat gaat? Die weg er naartoe ligt niet vast. Bijvoorbeeld NHL Stenden biedt deeltijdstudies aan waar je zelf je leerroute samenstelt.
5. Waarom experimenteert onze overheid zoveel met flexibel onderwijs?
Dat onze overheid de flexibilisering van onderwijs toejuicht, door geld en wettelijke ruimte te verstrekken, past bij een grotere trend. Namelijk: die van een leven lang leren (lees daarover ook onze blog: Blijf levenslang leren anders halen robots je in). Door werk met studie te combineren, blijf je immers op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. En dat is hoognodig, want de robots komen er aan. Flexibel leren: vind jij dat het studeren van de toekomst?
Sofie Vermooten
Sofie Vermooten deed na haar studie Journalistiek ruim vijf jaar ervaring op in de Nederlandse bladenwereld als redacteur en projectmanager. Voor Tekst 2000 / B1 blogt Sofie over digitalisering én geeft ze praktische tips op het gebied van contentcreatie.