Door digitalisering verandert onze industriële samenleving naar een informatie- en kennismaatschappij. Mensenwerk maakt plaats voor machines en het gebruik van computers is (bijna) overal de standaard. Bereiden we kinderen wel goed voor op de vaardigheden die daarbij komen kijken?
Wat zijn 21e eeuwse vaardigheden?
Dat zijn vaardigheden die als onmisbaar worden gezien om succesvol te functioneren in de huidige maatschappij. Met de groeiende online en mobiele wereld waarin wij leven, veranderen logischerwijs ook deze vaardigheden die we onze kinderen al van jongs af aan moeten aanleren. Krijgen we straks een practicum Vloggen op het curriculum? Of hoogleraren Instagram?
Invloed op het onderwijs
Dat is wat overdreven gezegd natuurlijk. Maar wel rijst de vraag: welke invloed heeft deze verschuiving van gevraagde vaardigheden op het onderwijs? Want data, formules of Franse woordjes uit je hoofd leren is toch ouderwets, als je met één zoekopdracht aan Google het antwoord of de vertaling te weten komt?
11 competenties voor de toekomst
Welke kennis en kunde bereiden de jeugd dan wél goed voor op de toekomst? Het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) en Kennisnet stelden daarvoor de volgende 11 competenties op:
Meer verdieping
- Waarom juist deze competenties belangrijk zijn in het latere leven van kinderen? In deze interviews geven 11 experts toelichting.
- Ook de Open Universiteit deed onderzoek naar de wetenschappelijke onderbouwing van 21e eeuwse vaardigheden. Lees hierover 17 vragen en antwoorden.
- Welke beroepen passen bij de competenties nieuwe stijl? Collega-blogger Frank Kool geeft praktische beroepsuggesties in zijn blog.
Onderwijs loopt achter
Jammer genoeg blijkt het lastig om deze competenties vorm te geven in interessante leerkaders. In 2014 deed het SLO onderzoek naar de integratie van 21e eeuwse vaardigheden in het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. ‘Weinig doelgericht’, ‘beperkte aandacht’ en ‘weinig substantieel en systematisch’ zijn enkele kernwoorden die dit onderzoeksresultaat samenvatten. SLO en Kennisnet werken daarom hard aan verdere concretisering van de verschillende disciplines.
Maar er is ook goed nieuws
Enkele weken geleden lanceerde NEMO de lesmethode Maakkunde voor groep 1 tot en met 8 van het primair onderwijs. In tien thematische modules vol uitdagingen leren leerlingen oplossingen bedenken middels creativiteit en samenwerking. Leraren kunnen trainingen volgen op het gebied van ontwerpend en onderzoekend leren om hun leerlingen daarin te begeleiden. Een goede voorbereiding dus op die moderne skills.
Zelf aan de slag met 21e eeuwse vaardigheden?
- Download gratis instructies voor korte activiteiten in de klas uit de Maakkunde-lesmethode.
- Actief in het onderwijs en benieuwd of jij de 21e eeuwse vaardigheden al (goed) integreert in je lespakket? Doe de Quickscan van SLO die sterke en zwakke punten in het curriculum signaleert.
- Oefenen in de klas of thuis met programmeren doe je met deze acht praktische programmeerprogramma’s voor kinderen die ik in deze blog tip.
Sofie Vermooten
Sofie Vermooten deed na haar studie Journalistiek ruim vijf jaar ervaring op in de Nederlandse bladenwereld als redacteur en projectmanager. Voor Tekst 2000 / B1 blogt Sofie over digitalisering én geeft ze praktische tips op het gebied van contentcreatie.