‘Onderwijs lijdt onder druk inspectie’. Vanochtend trok dit voorpagina-artikel in de Volkskrant meteen mijn aandacht. We leven in een regeltjes-maatschappij waar op elke beroepsgroep wel een inspectie wordt gezet. Dit vinden wij fijn en het moet de kwaliteit van de beroepsgroepen ten goede komen. Maar nu zorgt deze kwaliteitsverbetering opeens weer voor werkdruk en stress?
Bijna negen op de tien ondervraagde leraren en schoolleiders uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en het mbo zeggen zich voor te bereiden op een bezoek van de inspectie. De scholen vrezen het predicaat ‘zwak’ te krijgen, waarna ze onder aangepast toezicht komen te staan. Dit levert dus stress op bij de onderwijzers. Nonsens!
Ik zie dit excuus eerder als het indekken voor eventueel slechte resultaten. Inspectie op het onderwijs is juist van toegevoegde waarde: het zet de scholen weer op scherp. Het is goed om te controleren of iedereen de juiste papieren heeft en alles gedaan wordt zoals wettelijk is vastgesteld. We leven in een land waar gekke dingen gebeuren en waar dit nu eenmaal noodzakelijk is.
Let wel: ik heb het hier over de controle op wettelijk vastgestelde regels en eisen. Ik blijf voornemens dat de rol van kwaliteitsbewaking op de inhoud van het onderwijs bij de vakmensen moet liggen. Educatieve uitgeverijen weten tenslotte waar nieuwe leermethodes aan moeten voldoen en hoe het onderwijsniveau opgekrikt kan worden met nieuwe methodes.
Om terug te komen op de rol van de inspectie: op kinderdagverblijven is bijvoorbeeld weinig inspectie. Daar wordt door gemeentes alleen op afstand een beetje gekeken of alles wel goed verloopt; er is geen consequente inspectie, zoals op scholen, die kwaliteit komt controleren. De prijs bepaalt wat de kwaliteit van een kinderdagverblijf is waar je kind komt. Je hoort dan ook vaak dat dingen misgaan op kinderdagverblijven. Als je het onderwijs ook ‘loslaat’ en niet streng controleert, krijg je daar hetzelfde verhaal.
Het is juist goed om een moment in het jaar vast te stellen waarop je als school orde op zaken moet stellen. Over de druk die dat met zich meebrengt, moeten scholen niet zeuren. Het moet toch allemaal gebeuren, dus waarom niet op een vast moment? Ik vergelijk deze situatie graag met het doen van je belastingaangifte. Wij doen allemaal onze aangifte op het laatste moment, in de laatste week. Die aangifte is ook een verplichting: dat moét gedaan worden. We stellen allemaal dingen graag uit.
Als het onderwijs geen strenge controles van de inspectie krijgt, zullen zij misschien maar één keer in de drie jaar orde op zaken stellen. Dat is niet afdoende. Niet in een vakgebied waar ontwikkelingen en veranderingen elkaar in rap tempo opvolgen. Het onderwijs verandert continu en vraagt juist daarom frequente controles.
Vroeger ging het er op mijn school niet anders aan toe. Daar werd ook tot in den treure overal op gecontroleerd. Zo werd iedere donderdag onze nagels gecontroleerd. Nee, ik vond het ook niet fijn dat ik iedere donderdagochtend nog snel dat klusje moest klaren. Maar je deed het. En ik ben nu blij dat iemand er op toezag, want bij mij zou het er anders zo een paar weken bij kunnen inschieten. En zo moet het onderwijs er ook naar kijken: wees blij met die stok achter de deur. Wees blij met de inspectie. Het zorgt alleen maar voor goed onderwijs!
