Nogal een statement, vind je niet? Toch schetste Paul Rüpp, bestuursvoorzitter van hogeschool Avans, onlangs dit scenario. Bij bekende bedrijven als Google, Starbucks en Apple heb je niet altijd een papiertje nodig om er aan de slag te gaan. Wat betekent dat voor de student van vandaag de dag?
Dat het behalen van een felbegeerd papiertje niet meer het grootste doel is van studenten, is geen onrealistisch toekomstbeeld aldus Rüpp in dit artikel van het Brabants Dagblad. ,,We zitten in Nederland nog volop in een diplomacracy”, zegt Rüpp. ,,Een diploma is hier nog veel waard. Als je de ontwikkeling van onder meer Google bekijkt is het de vraag of dat in de toekomst nog steeds het geval is.” Is het dan tijd dat we het diplomaregister vaarwel gaan zeggen?
Exceptionele vaardigheden
Zo’n vaart zal het niet lopen, maar dat de Google’s van deze wereld minder waarde hechten aan behaalde cijfers dan aan karaktereigenschappen en vaardigheden, is er op zijn minst een om in de gaten te houden. ,,When you look at people who don’t go to school and make their way in the world, those are exceptional human beings. And we should do everything we can to find those people”, zei Google’s voormalige Senior Vice President of People Operations Laszlo Bock daar eerder over tegen de New York Times.
Cijferlijst maakt plaats voor capaciteitentest
Zo zijn er teams binnen Google waarvan 14 procent niet over een hbo-opleiding of iets soortgelijks beschikt. Zaken als leervermogen en leiderschap zijn er vele malen belangrijker in de selectieprocedure. Ook Rüpp ziet dat meer en meer bedrijven het voorbeeld van de grote Amerikaanse techgigant volgen. Wie solliciteert, wordt vaker gevraagd naar zijn kennis, vaardigheden en ervaringen die bijvoorbeeld getoetst worden door een capaciteitentest.
Geen diploma maar ervaringen worden belangrijk
Rüpp: ,,In toenemende mate kijkt een bedrijf naar jouw mens-zijn. Naarmate dat sterker gaat gelden, wordt een diploma minder waard.” Dat geldt niet voor alle vakgebieden: ,,Het is wel handig als een chirurg gecertificeerd is om te snijden. Maar voor veel andere beroepen is dit wel de toekomst.” Dat Google niet de enige werkgever is met deze aanpak, blijkt wel uit het lijstje dat de Amerikaanse carrièresite Glassdoor.com samenstelde: dit zijn 14 andere bedrijven die zien dat lesmateriaal kunnen stampen geen garantie is voor een hardwerkende kandidaat voor hun vacatures.
Toekomstscenario’s
Dat betekent natuurlijk veel voor de huidige vorm waarin onderwijs vandaag de dag in ons land wordt aangeboden. Want als een diploma behalen niet meer van het allergrootste belang is, welke toekomstscenario’s liggen dan voor de hand?
1. Stel je eigen studie samen
Op de kortere termijn kijkt Avans al hoe de kant-en-klare opleidingen opgeknipt kunnen worden in meerdere blokken. Bij deeltijdopleidingen gebeurt dat al. Een student bepaalt zelf welke blokken hij wil volgen en stelt op die manier zijn eigen studie samen.
2. Studeren naast je vaste baan op je 17e
Rüpp: ,,Ik sluit niet uit dat de student van de toekomst een vaste baan heeft naast zijn opleiding. Door het personeelstekort wordt enorm getrokken aan studenten. Werkgevers kunnen straks een 17-jarig talent strikken en zeggen: ik geef jou werk, als jij deze en deze blokken volgt op de hogeschool. Ook dan is een papiertje niet nodig, maar draait het om het verkrijgen van de benodigde vaardigheden.”
3. Onderwijs volg je online
Sowieso zal er een grotere focus liggen op het zogenoemde internetstuderen. Op welke leeftijd je ook naast je werk doorleert, certificaten behaal je middels zelfstudie en met les in virtuele klaslokalen. Dat past ook mooi bij het onlangs gehouden debat in de Tweede Kamer waarin duidelijk werd dat het kabinet wil dat mensen het vanzelfsprekend gaan vinden om te blijven leren.
Stoppen met je studie?
Feit blijft dat veel jongeren een studie gaan volgen na hun middelbare school. Want niet iedere 17-jarige beschikt over het talent en met name ook de drive om direct aan de slag te gaan voor een baas en daarnaast vakken te volgen. Laten we vooral ook niet de waarde van een opleiding onderschatten: je doet er nog altijd broodnodige kennis op, je oefent er nieuwe vaardigheden en je krijgt die o zo belangrijke ervaring. En mét diploma is de kans groot dat je een streepje voor hebt op de arbeidsmarkt. Studieboeken in de wilgen hangen? Ik zou er nog even mee wachten.
Sofie Vermooten
Sofie Vermooten deed na haar studie Journalistiek ruim vijf jaar ervaring op in de Nederlandse bladenwereld als redacteur en projectmanager. Voor Tekst 2000 / B1 blogt Sofie over digitalisering én geeft ze praktische tips op het gebied van contentcreatie.