De zogenaamde ‘pretstudies’ liggen onder vuur. Taalstudies, politicologie, filosofie, kunstgeschiedenis, noem maar op: allemaal worden ze voortdurend met scepsis bekeken. Met de VVD voorop wordt er fel geageerd tegen deze en vergelijkbare studies die te weinig perspectief op de arbeidsmarkt zouden bieden.
We kunnen mijmeren over de tijd dat het advies ‘Gewoon je diploma halen, dan kom je vanzelf goed terecht’ nog wijze raad was. Maar zeker voor mensen die na de economische crisis aan een studie zijn begonnen loont het om goed na te denken over hoe deze jaren van leren (en in veel gevallen: geld lenen) zich uiteindelijk terug gaan verdienen. De eerste vraag is dus: zijn de zogeheten ‘pretstudies’ inderdaad kansloos?
Hoe afgezaagd het ook klinkt, de waarheid ligt, zoals zo vaak, in het midden. Mensen die de universiteit verlaten met een van de bovengenoemde diploma’s (zeker als het gaat om ‘slechts’ een bachelor) hebben het zeker moeilijker dan andere studies. Maar wie denkt dat een studie politicologie een enkeltje sociale werkplaats betekent, die zit er naast. Uit een arbeidsmarktonderzoek van de Universiteit Leiden bleek dat het overgrote deel van alumni van taalstudies, geschiedenis, filosofie en dergelijke wel degelijk snel aan het werk kwam. Een veelzeggend citaat uit de samenvatting: 71% van deze (master) studenten vond binnen twee maanden een baan. Meer dan drie kwart had direct een baan op hbo of academisch niveau. Afgestudeerden geven aan dat de academische vaardigheden, zoals het analyseren van maatschappelijke vraagstukken en het goed kunnen schrijven, het meeste bijdragen aan de loopbaan.
Het vooroordeel tegen deze studies is niet alleen kort door de bocht, het is ook nog eens schadelijk. Het stereotype beeld van de ‘pretstudent’ wordt klakkeloos overgenomen door tal van politici, columnisten, cabaretiers, en gebruikers van sociale media. Dit zorgt ervoor dat leidinggevenden bewust of onbewust deze vooroordelen met zich meenemen bij het beoordelen van sollicitanten: namelijk dat deze afgestudeerden geen praktisch nut hebben op de werkvloer en ongeschikt zijn voor functies voor hoogopgeleiden. Zo kan de pretstudiepessimist gelijk gaan krijgen, maar alleen omdat we collectief gaan geloven in een sombere voorspelling die pas waar is wanneer deze zichzelf waar maakt.
In een recent artikel in Trouw betoogt filosoof Ger Groot dat alfa-studies evenzeer een intellectuele uitdaging zijn omdat ze een groot beroep doen op onze intuïtie en ons vermogen om abstract te redeneren. Wellicht is het tijd om onze opvatting over pretstudies, studenten, en de arbeidsmarkt weer met een frisse blik te bekijken.
Frank Kool studeerde Psychologie en Filosofie in Rotterdam. Sinds enkele jaren is hij werkzaam als copywriter en blogger, onder andere voor DutchReview. Voor Tekst 2000 / B1 blogt Frank over innovaties in onderwijs en technologie en de manier waarop wij leven zullen veranderen.