In NRC Next las ik gistermiddag een artikel waar ik in eerste instantie een beetje om moest gniffelen. Het ging over welk beleid Facebook moest hanteren voor Facebookaccounts van mensen die overleden waren. Mijn eerste reactie was ‘is dit nou waar wij ons zorgen om maken?’ Maar naarmate ik er langer over ging nadenken, begon ik de ernst en het belang er van in te zien. Het lijkt een ridicuul iets, een digitale erfenis, maar is in deze tijd van digitalisering wel van essentieel belang.
Een groot deel van ons leven speelt zich tegenwoordig op het internet af. Zakelijke afspraken worden via LinkedIn gemaakt, vakantiefoto’s van vrienden en familie zie je op Facebook voorbij komen en nieuwsfeiten die jou bezighouden deel je op Twitter. We zijn online overal te vinden en bij actieve gebruikers is zelfs van alles te achterhalen: wat hun interesses zijn, welke sport zij uitoefenen en waar ze in de weekenden gaan stappen.
Maar wat te doen als iemand (plots) komt te overlijden? Negen van de tien keer weten nabestaanden het wachtwoord van een account niet. Hoe pijnlijk is het als de honderden vrienden van een overleden iemand op diens verjaardag een bericht van Facebook krijgen “feliciteer persoon X met zijn/haar verjaardag”? Niet alleen is het een verdrietig realisatiemoment voor de nabestaanden dat diegene er niet meer is, maar er zijn altijd verre kennissen of oud-collega’s die misschien niet van het tragische nieuws op de hoogte zijn. Wat als zij – nietsvermoedend – vrolijke berichten op het profiel gaan schrijven? Pijnlijk in het kwadraat!
Uit het artikel in NRC Next bleek dat Facebook niet echt een duidelijk beleid heeft voor dit soort gevallen. Wel kan je via een formulier het bedrijf vragen een account op te heffen, maar dit formulier komt vaak op een grote stapel te liggen en wordt niet adequaat behandeld. Ook kan je als nabestaanden een profiel omzetten naar een soort ‘in memoriam’-pagina. Maar aangezien dit een compleet nieuw speelveld voor Facebook is, hanteren zij nog niet echt een eenduidig beleid en is voor nabestaanden niet duidelijk wat er mogelijk is of waar je moet aankloppen.
Onder nabestaanden zelf is er vaak ook nog consternatie over het digitale leven van een overleden iemand. Soms willen familieleden een account het liefst verwijderen, puur uit functioneel oogpunt (iemand is er niet meer, dus waarom is een profiel nog nodig?). Terwijl vrienden misschien juist wel troost halen uit het profiel van iemand.
Een lastig dilemma dus. Een dilemma waar niet alleen een Facebook, LinkedIn en Twitter over na moeten denken, maar waar wij zelf als gebruiker ook bij stil moeten staan. Het offline leven heeft zich grotendeels verplaatst naar een online leven. Waarom alles wel tot in de puntjes bij de notaris regelen, maar niet nadenken over hoe je online alles achterlaat als je er straks niet meer bent? Er ligt hier dus nog een belangrijke taak voor zowel de bedrijven als de gebruiker.
Zorg dat er duidelijke richtlijnen zijn hoe je je profiel kan achterlaten/overdragen (stel desnoods iemand aan die na je overlijden de online-zaken kan regelen) en maak hier zelf ook alvast keuzes in. Stel een digitaal testament op. Het zijn absoluut geen leuke dingen om mee bezig te zijn, maar wel nodig. Al is het alleen om al je volgers en vrienden niet de schrik van hun leven te bezorgen als ze na je overlijden nog een bericht van Facebook krijgen om je te feliciteren met je verjaardag….
Noortje Beumer is redacteur en projectmanager bij Tekst 2000 / B1.