De gedachte dat de mens ook maar een zoogdier is, sloeg in 1859 in als een bom. Darwin’s boek On the Origin of Species zorgde ervoor dat de mens zijn status als uniek wezen op deze aardbol verloor en sommigen zijn deze schok nog altijd niet te boven. Noem het een (r)evolutionair idee. Wellicht staan we nu aan de vooravond van nog zo’n revolutie: de vervaging van de grens tussen mens en machine (computers), tussen de menselijke geest en kunstmatige intelligentie.
Zijn computers slim?
Maar zijn computers ‘slim’? Kunnen machines ‘denken’? Dat een computer beter kan zijn in schaken dan een wereldkampioen, dat weten we al sinds Deep Blue in 1996 Kasparov versloeg. Dat ook de huidige wereldkampioen in het Chinese spel Go onlangs zijn digitale meerdere moest erkennen trok veel minder aandacht. We zijn langzaamaan gewend geraakt aan de overweldigende rekenkracht van supercomputers. Toch is deze overwinning veelzeggend, want Go vereist – nog veel meer dan bij schaak – het vermogen om strategisch vooruit te denken en onnodige zetten te negeren. Een simpel rekensommetje: een schaakbord heeft 64 vakken (8×8), een Go bord maar liefst 361 (19×19). Dit zorgt ervoor dat het aantal mogelijke zetten op een Go bord veel groter is. Daarom kan een computer niet simpelweg alle mogelijke zetten uitrekenen en dan de beste kiezen, het moet strategisch kunnen denken, als een mens.
Google’s zelfrijdende auto
Volgt u de ontwikkelingen over Google’s zelfrijdende auto? Dan heeft u misschien al vernomen dat de Stanford Universiteit een team filosofen bij elkaar heeft gebracht om na te denken over het moreel kompas van de auto. In geval van nood moet een zelfrijdende auto vooral een zelfremmende en zelfuitwijkende auto worden. Welke afweging maakt een bestuurder die een overstekend kind alleen kan ontwijken door frontaal op een tegemoetkomende auto te botsen? En hoe doet een computer dat? Voor kunstmatige intelligentie ons letterlijk het stuur uit handen neemt moeten we eerst goed nadenken over
de morele regels die we haar meegeven.
Kunstmatige intelligentie-filosofen
De veranderingen die nu gaande zijn zullen elkaar sneller en sneller opvolgen. Het is wachten op het digitaliseren van het bewustzijn of op de eerste roman die door een computer is geschreven. Misschien komt er een dag dat een team van kunstmatige intelligentie-filosofen hun digitale hoofden vol chips bij elkaar zullen steken om zelf te besluiten welke morele regels ze moeten handhaven in hun omgang met ons. Ik ben benieuwd wat wij mensen van die machines zouden kunnen leren.
Frank Kool studeerde Psychologie en Filosofie in Rotterdam. Sinds enkele jaren is hij werkzaam als copywriter en blogger, onder andere voor DutchReview. Voor Tekst 2000 / B1 blogt Frank over innovaties in onderwijs en technologie en de manier waarop wij leven zullen veranderen.