Onderwijs is niet zelden een oefening in omgekeerde psychologie: vertel leerlingen dat iets leuk of belangrijk is, en een groot deel van hen zal er alleen maar afkeer van krijgen. Schoolvoorbeeld: literatuur. Er zijn veel mensen die na de middelbare school jarenlang geen boek meer hebben aangeraakt omdat ze hun buik vol hadden van figuren als Multatuli, Reve, en Wolkers. Juist op de leeftijd waarop je je wellicht begint te interesseren voor de groten der aarde worden ze je in de schoolbanken opgedrongen, niet altijd een stimulans.
Hoe zit dat dan met muziekles? Muziek is als pizza of slagroomijs: je hebt mensen die zeggen dat ze het heerlijk vinden, en je hebt mensen die liegen dat ze barsten. Een voorliefde voor muziek is veel vanzelfsprekender dan een voorliefde voor boeken. Muziekles in het openbaar onderwijs beperkte zich tot op heden tot een zuinig aantal lesuurtjes in de onderbouw waarbij de leerlingen wat theorieles krijgen, hier en daar een gouwe ouwe van Sting analyseren, en een enkele keer met een keyboard mogen stoeien. Als het aan Jet Bussemaker minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ligt komt hier verandering in: zij wil namelijk meer muziekles in het basisonderwijs.
Het persoonlijke pleidooi van Bussemaker spreekt tot de verbeelding. Een beetje Hollandse nuchterheid kan echter geen kwaad. Bussemakers stelt dat Mozart haar heeft ‘geholpen bij nieuwe inzichten tijdens het schrijven van mijn proefschrift’. Het lijkt een knipoog naar het zogeheten ‘Mozart effect’, het idee dat luisteren naar klassieke muziek (Mozart in het bijzonder) je intelligenter zou maken. Een romantische gedachte. Dat klassieke muziek prettig is op de achtergrond tijdens intensief intellectueel werk, nemen we graag aan, maar hetzelfde kan gezegd worden van monotone muziek als hardcore of zelfs muziek uit computerspelletjes, zonder dat we hier pretentieus over hoeven te doen. Muziek kan heel wat losmaken, dat hoeft echter nog geen reden te zijn om er beleid van te maken.
Desalniettemin lijkt Bussemaker op het goede spoor te zitten. Muzikale oefening is goed voor de ontwikkeling van kinderen en mag zeker meer aandacht krijgen in het onderwijs. Misschien hebben we dan over vijftien jaar weer eens een artiest van formaat op het Eurovisie Songfestival staan. Misschien.
Frank Kool studeerde Psychologie en Filosofie in Rotterdam. Sinds enkele jaren is hij werkzaam als copywriter en blogger, onder andere voor DutchReview. Voor Tekst 2000 / B1 blogt Frank over innovaties in onderwijs en technologie en de manier waarop wij leven zullen veranderen.